ශ්‍රී ලංකාව සිය පළමු ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය හඳුන්වාදීමත් සමඟ ඓතිහාසික පියවරක් ගෙන ඇති අතර, සමාජ සුබසාධනය සඳහා රටේ ප්‍රවේශය පරිවර්තනය කිරීම අරමුණු කරගත් සුවිශේෂී සංවර්ධනයකි. මුදල්, ආර්ථික ස්ථායීකරණ සහ ජාතික ප්‍රතිපත්ති අමාත්‍යාංශය යටතේ ජාතික සැලසුම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සකස් කරන ලද මෙම ප්‍රතිපත්තිය, තම පුරවැසියන්ට පුළුල් සමාජ ආරක්ෂාවක් සැපයීමට ජාතිය දරන උත්සාහයේ නව යුගයක් සනිටුහන් කරයි.
සහයෝගී සහ සමාවශ්‍ය ක්‍රියාවලියක්
ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය නිර්මාණය කිරීම අතිශය සහයෝගී ක්‍රියාවලියක ප්‍රතිඵලයකි. භාණ්ඩාගාර ලේකම් මහින්ද සිරිවර්ධන අවධාරණය කළේ, අවසාන නිෂ්පාදනය ජනතාවගේ අවශ්‍යතා ඇතුළත් සහ පිළිබිඹු වන බව සහතික කරමින් මහජන අදහස් ඇතුළු පුළුල් පරාසයක පාර්ශ්වකරුවන්ගේ දායකත්වයෙන් මෙම ප්‍රතිපත්තිය සකස් කර ඇති බවයි.
මෙම ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට සහාය වීම සඳහා අමාත්‍යාංශය යටතේ තාක්ෂණික කමිටුවක් පිහිටුවා ඇත. මෙම කමිටුව ප්‍රතිපත්තියේ අරමුණු සපුරාලීම සහ එය ජනගහනයේ විකාශනය වන අවශ්‍යතාවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සහතික කිරීම සඳහා අවශ්‍ය තාක්ෂණික මග පෙන්වීම ලබා දෙනු ඇත.
ඒකාබද්ධ සමාජ ආරක්ෂණ රාමුවක් නිර්වචනය කිරීම
ප්‍රථම වතාවට ශ්‍රී ලංකාව සමාජ ආරක්ෂණය පිළිබඳ ඒකාබද්ධ හා පැහැදිලි නිර්වචනයක් ඇත. ප්‍රතිපත්තියට අනුව, සමාජ ආරක්ෂණය යනු පුද්ගලයන්ට සහ සමාජයට අවදානම් කළමනාකරණය කිරීමට, දරිද්‍රතාවයෙන් හා අසමානතාවයෙන් ආරක්ෂා වීමට සහ ජීවන චක්‍රය පුරාවටම ආර්ථික අවස්ථා වෙත ප්‍රවේශ වීමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති ප්‍රතිපත්ති සහ වැඩසටහන් මාලාවක් ඇතුළත් වේ. ප්‍රතිපත්තියේ අරමුණු වන්නේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම, සමානාත්මතාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ සියලුම පුරවැසියන් සඳහා අවස්ථා නිර්මාණය කිරීමයි.
ප්‍රතිපත්තිය ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතියේ පදනම වන ප්‍රධාන කුළුණු කිහිපයක් ගෙනහැර දක්වයි:
- සමාජ ආධාර: ප්‍රමාණවත් ආධාරකයක් නොමැති අවදානමට ලක්විය හැකි කණ්ඩායම් සඳහා සහය සැපයීම කෙරෙහි මෙම කුළුණ අවධානය යොමු කරයි.
- සමාජ සත්කාර: මෙම ස්ථම්භය යටතේ ක්‍රියාකාරකම් සහ සම්පත් පුද්ගලයන්ගේ, පවුල්වල සහ සමස්ත සමාජයේ යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කිරීම අරමුණු කරයි.
- සමාජ රක්ෂණය: මහලු විය, ආබාධිතභාවය, ප්‍රාථමික ගෘහ සැපයුම්කරුගේ මරණය සහ විවිධ සෞඛ්‍ය සහ ආර්ථික කම්පන වැනි අවදානම්වලට එරෙහිව පොදු හෝ අනිවාර්ය රක්ෂණයක් මෙයට ඇතුළත් වේ.
- ශ්‍රම වෙළඳපොළ සහ ඵලදායි ඇතුළත් කිරීම්: මෙම ස්ථම්භය මගින් පුද්ගලයන්ට ආර්ථිකයේ ක්‍රියාකාරී සහභාගිවන්නන් බවට පත්වීමට සහය වන යහපත් වැඩ සහ ඵලදායී ඇතුළත් කිරීම් සඳහා දායක වන මැදිහත්වීම් ආවරණය කරයි.
තිරසාර අනාගතයක් සඳහා මාර්ගෝපදේශක මූලධර්ම
ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය පදනම් වී ඇත්තේ සමානාත්මතාවය, ඇතුළත් කිරීම සහ තිරසාරත්වය යන මූලධර්ම මත ය. සෑම පුරවැසියෙකුටම දියුණු වීමට අවස්ථාව ඇති සමාජයක් ගොඩනැගීම අරමුණු කර ගනිමින් දරිද්‍රතාවය සහ සමාජ බැහැර කිරීම් අවම කිරීම සඳහා සම්පත් කාර්යක්ෂමව හා ඵලදායී ලෙස වෙන් කිරීමට මෙම මූලධර්ම මග පෙන්වයි.
ප්‍රතිපත්තියේ අරමුණු අතරට සියළුම පුරවැසියන්ට ඔවුන්ගේ ජීවිත කාලය පුරාවට අවශ්‍ය පරිදි සුදුසු සහය සඳහා ප්‍රවේශය සහතික කරන සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීම ඇතුළත් වේ. මීට අමතරව, රාජ්‍ය, පෞද්ගලික අංශය සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන අතර සහයෝගීතාවයෙන් යුත් මනා සම්බන්ධීකරණ සහ සුසංයෝගී සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා උපාය මාර්ගික මග පෙන්වීමක් සැපයීම මෙහි අරමුණයි.
ඓතිහාසික හිඩැස් සහ අභියෝග ආමන්ත්‍රණය කිරීම
සමාජ ආරක්ෂණ යෝජනා ක්‍රම ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ශ්‍රී ලංකාවට ඇත, නමුත් මෙම ප්‍රයත්නයන් බොහෝ විට ඛණ්ඩනය වී ඇති අතර ඒකාබද්ධ ජාතික දැක්මක් නොමැත. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ප්‍රතිලාභවල ආවරණය සහ ප්‍රමාණවත් භාවය නොගැලපෙන අතර, ප්‍රතිඵල බලාපොරොත්තු වූ මට්ටමට වඩා අඩු වී ඇත. ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධතිය ඒකාබද්ධ කරන සහ ශක්තිමත් කරන පුළුල් රාමුවක් ලබා දීමෙන් මෙම අඩුපාඩු සෘජුවම විසඳයි.
නව දැක්මකින් ඉදිරියට ගමන් කිරීම
මුදල්, ආර්ථික ස්ථායීකරණ සහ ජාතික ප්‍රතිපත්ති අමාත්‍යවරයා වශයෙන් ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය අමාත්‍ය මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදී. මෙම පෙරළිකාර ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාවට නැංවීමට මග පාදමින් 2024 ජූලි 15 වැනි දින අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අනුමැතිය ලබා දෙන ලදී.
සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය
මෙම ප්‍රතිපත්තිය හඳුන්වාදීමත් සමඟ ශ්‍රී ලංකාව සිය සමාජ ආරක්ෂණ භූ දර්ශනය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු කිරීමට සූදානමින් සිටී. පවතින හිඩැස් ආමන්ත්‍රණය කිරීම සහ වඩාත් ඇතුළත් සහ ඔරොත්තු දෙන ක්‍රමයක් නිර්මාණය කිරීම මගින්, ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය සියලු ශ්‍රී ලාංකිකයින්ට සුරක්ෂිත සහ සමෘද්ධිමත් ජීවිතයක් ගත කිරීමට අවශ්‍ය සහය ඇති බව සහතික කිරීමේ ප්‍රධාන ඉදිරි පියවරක් නියෝජනය කරයි.
මෙම ප්‍රතිපත්තිය සමාජ සුබසාධනය සඳහා රජයේ කැපවීම පිළිබිඹු කරනවා පමණක් නොව ජාතිය සඳහා වඩාත් සාධාරණ සහ තිරසාර අනාගතයක් සඳහා වේදිකාව සකසයි.
ශ්‍රී ලංකාව එහි පළමු ජාතික සමාජ ආරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තිය හඳුන්වා දීම හරහා ඉතිහාසය නව අරඹයක් කරගෙන ඇත. එම ප්‍රතිපත්තිය රටේ සමාජ සුබසාධන ක්‍රියාමාර්ගවල ප්‍රවේශය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කිරීමට යෝජිතව ඇත. මෙය මූල්‍ය, ආර්ථික ස්ථායිකරණ හා ජාතික ප්‍රතිපත්ති අමාත්‍යාංශය යටතේ ජාතික සැලසුම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් සැකසූ ප්‍රතිපත්තියක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට සම්පූර්ණ සමාජ ආරක්ෂාව ලබාදීමේ නව යුගයක ආරම්භයකි.
