අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලයේ (EDB) සභාපති මංගල විජේසිංහ මහතා පවසන පරිදි, 2024 වර්ෂය සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ අභිලාෂකාමී අපනයන ඉලක්කය (Export Goals) වන ඩොලර් බිලියන 16, ආර්ථික අභියෝගවලට සහ අපේක්ෂිත වර්ධනයට වඩා මන්දගාමී වර්ධනයකට මුහුණ දෙමින් පීඩනයට ලක්ව ඇත. ගෝලීය වෙලඳපොලවල් අවිනිශ්චිතව පවතින බැවින්, EDB සිය උපායමාර්ගය නැවත අවධානය යොමු කරන්නේ රෙදිපිළි, ඇඟලුම්, සහ IT/BPO සේවා වැනි ස්ථාවර සහ ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇති අංශවලට ප්‍රමුඛත්වය දීමටත්, නිශ්චල වෙළඳපලවල විභවයන් ගවේෂණය කිරීමටත් ය.
වර්ධන ඉලක්කය සහ ආර්ථික මන්දගාමිත්වය
EDB විසින් මෙම වසරේ අපනයන සඳහා ඉහළ ඉලක්කයක් තබා තිබූ නමුත් 2024 පළමු මාස නවය වන විට අපනයන වාර්ෂික ඉලක්කයෙන් 74%ක් පමණ ළඟා කර ගනිමින් පෙර වසරට සාපේක්ෂව 5.7%කින් පමණක් වර්ධනය විය. මෙම මන්දගාමී වේගය වසර අවසානය වන විට ඩොලර් බිලියන 16 ඉලක්කය කරා ළඟා වීමට අභියෝග කළ හැකි බව විජේසිංහ මහතා පිළිගත්තේය.
මෙම ආර්ථික විපර්යාසයන් සැරිසැරීම සඳහා, රෙදිපිළි සහ ඇඟලුම් වැනි ස්ථාවර ඉල්ලුමක් පෙන්නුම් කරන අංශ ශක්තිමත් කිරීම කෙරෙහි EDB අවධානය යොමු කරයි. මෙම ක්ෂේත්‍රවල ආයෝජනය කිරීමෙන් ගෝලීය වෙළෙඳපොළ උච්චාවචනයන්ට ඔරොත්තු දිය හැකි ඔරොත්තු දෙන පදනමක් නිර්මාණය කිරීමට EDB බලාපොරොත්තු වේ.
අපනයන වර්ධනය සඳහා උපකාරී වූ ක්ෂේත්‍ර
අපනයන කාර්ය සාධනය ඉහළ නැංවීමට උපකාරී වන ඉහළ විභව ක්ෂේත්‍ර කිහිපයක් EDB විසින් හඳුනාගෙන ඇත. අගය එකතු කළ ඇඟලුම් සහ තිරසාර රෙදිපිළි ප්‍රධාන වර්ධන අංශ ලෙස සැලකේ, විශේෂයෙන් පරිසර හිතකාමී නිෂ්පාදන සඳහා ඉල්ලුම ගෝලීය වශයෙන් ඉහළ යන බැවින්. ඒ හා සමානව, විශේෂයෙන්ම IT/BPO අංශයේ තාක්ෂණික පාදක සේවා සඳහා ඇති ඉල්ලුම අපනයන වර්ධනයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
විජේසිංහ මහතා ආහාර පාන කර්මාන්තයේ, විශේෂයෙන්ම කාබනික සහ තිරසාර නිෂ්පාදනවල අවස්ථා ද සඳහන් කළේය. කාබනික ආහාර සඳහා වර්ධනය වන ගෝලීය වෙළඳපොළක් සමඟින්, ශ්‍රී ලංකාවට විදේශයන්හි සුවිශේෂී වෙළඳපොළට ආකර්ෂණය වන කුළුබඩු සහ කාබනික නිෂ්පාදන වැනි අගය එකතු කළ කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩවල ඉහළ ආන්තික අපනයනයෙන් ප්‍රාග්ධනය ලබා ගත හැකිය.
අපනයන තරඟකාරිත්වයට බලපාන අභියෝග
මෙම පොරොන්දු වූ ක්ෂේත්‍ර තිබියදීත්, අපනයන තරඟකාරිත්වයට බලපාන ආර්ථික අභියෝගවලට ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙයි. සැලකිය යුතු සාධකයක් වන්නේ නිෂ්පාදනය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ආනයනික භාණ්ඩවල මිල ඉහළ යාම හේතුවෙන් වෙළඳ හිඟය ප්‍රසාරණය වීමයි. සැප්තැම්බර් වන විට ගෙවුම් ශේෂයේ ඩොලර් බිලියන 2.28 ක අතිරික්තයක් ශ්‍රී ලංකාව අත්කර ගෙන ඇතත්, ඉහළ ආනයන වියදම් හේතුවෙන් සමස්ත වෙළෙඳ ශේෂය පීඩනය යටතේ පවතී.
මීට අමතරව, ශ්‍රී ලංකා රුපියල ඉහළ යාම මිශ්‍ර බලපෑමක් ඉදිරිපත් කර ඇත. ශක්තිමත් මුදල් ඒකකයක් ආනයන වියදම් අඩු කිරීමට උපකාරී වන අතර, එය ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන වඩා මිල අධික සහ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් අඩු තරඟකාරී බවට පත් කළ හැකිය. අපනයන වර්ධනය සමග මුදල් අගය තුලනය කිරීමේ අභියෝගය පෙන්නුම් කරමින් සැප්තැම්බර් මාසයේදී Real Effective Exchange Rate (REER) දර්ශකය 72.6 දක්වා ළඟා වූ බව EDB සඳහන් කළේය.
කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්, කාන්තා ව්‍යවසායකයින් සහ අපනයන ක්ෂේත්‍රයේ තරුණයින් සඳහා සහාය
EDB කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයන්ට (SMEs), කාන්තාවන් විසින් මෙහෙයවන අපනයනකරුවන්ට සහ තරුණ ව්‍යවසායකයින්ට ඇතුළත් වන ආර්ථික වර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ මෙහෙවරේ කොටසක් ලෙස සහාය වීමට කැපවී සිටී. “Women Lead Exports” වැඩසටහන වැනි මුලපිරීම් හරහා, EDB විසින් කාන්තා ව්‍යවසායකයින්ට ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමේ සාර්ථක වීමට උපකාර කිරීම සඳහා පුහුණුව, සම්පත් සහ සහාය ලබා දේ. අපනයන ඇසුරුම්කරණය, මිලකරණය සහ වෙළඳපල ප්‍රවේශය ඇතුළුව ව්‍යාපාරයේ විවිධ අංශ පිළිබඳ මාර්ගෝපදේශ ලබා ගනිමින් කාන්තා ව්‍යවසායකයින් 474 කට අධික සංඛ්‍යාවක් දැනට වැඩසටහනට සහභාගී වේ.
ඇතුළත් අපනයන පරිසරයක් පෝෂණය කිරීමට EDB දරන උත්සාහය ජර්මනියේ ආනයන ප්‍රවර්ධන කවුළුව සහ ජාත්‍යන්තර වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය (ITC) වැනි ජාත්‍යන්තර සංවිධාන සමඟ හවුල්කාරිත්වයකින් සහාය වේ. මෙම හවුල්කාරිත්වය මගින් උපදේශකත්වය, තාක්ෂණික පුහුණුව සහ ණය සඳහා ප්‍රවේශය සපයන අතර, රට පුරා සිටින විවිධ දායකයින් ඇතුළත් තිරසාර අපනයන පරිසර පද්ධතියක් ගොඩනැගීමට උපකාරී වේ.
රෙගුලාසි සරල කිරීම සහ වෙළඳපල සහාය වැඩි දියුණු කිරීම
මැණික් හා ස්වර්ණාභරණ, තොරතුරු තාක්ෂණ, සහ කුළුබඩු වැනි අංශවල අපනයනකරුවන්ගේ ප්‍රතිපෝෂණවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, නියාමන ක්‍රියාවලීන් සරල කිරීමට සහ ආධාරක පද්ධති වැඩිදියුණු කිරීමට EDB කටයුතු කරයි. බොහෝ අපනයනකරුවන් වැඩිවන ආනයන වියදම් පියවා ගැනීමට සහ ගෝලීය වෙලඳපොලවල ඵලදායී ලෙස තරඟ කිරීමට විධිමත් රෙගුලාසි, ඩිජිටල්කරණ ක්‍රියාවලි සහ වැඩිදියුණු කළ සැපයුම් අවශ්‍ය බව ප්‍රකාශ කර ඇත.
අපනයනකරුවන්ට ජාත්‍යන්තර වෙළඳ අවශ්‍යතා සැරිසැරීමට උපකාර කිරීම සඳහා ඉලක්කගත සහාය සහ වෙළඳපල බුද්ධිය ලබා දෙමින් EDB මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා කර්මාන්ත පාර්ශවකරුවන් සමඟ ක්‍රියාකාරීව සම්බන්ධ වේ. නියාමන බර ලිහිල් කිරීම සහ ඩිජිටල් යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීම මගින්, ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාර සඳහා වඩාත් කාර්යක්ෂම සහ ප්‍රවේශ විය හැකි අපනයන ක්‍රියාවලියක් නිර්මාණය කිරීම EDB අරමුණු කරයි.
තිරසාර අපනයන අංශයක් ගොඩනැගීම
බාහිර ආර්ථික බලපෑම් මධ්‍යයේ වුවද, ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන අංශයේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව පිළිබඳව විජේසිංහ මහතා ශුභවාදීව සිටියි. ස්ථාවර සහ තිරසාර අපනයන අංශයක් ගොඩනැගීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය පියවරයන් ලෙස ඩිජිටල් පරිවර්තනය, නියාමන සරල කිරීම සහ ප්‍රධාන කර්මාන්ත සඳහා ඉලක්කගත සහය ලබා දීමේ වැදගත්කම ඔහු අවධාරණය කළේය. මෙම ඉලක්ක සඳහා EDB හි කැපවීම වර්ධනයට සහ ස්ථාවරත්වයට සහාය වන ශක්තිමත් ආර්ථික පදනමක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා දිගුකාලීන උපාය මාර්ගයක් පිළිබිඹු කරයි.
මෙම මුලපිරීම් සමඟින්, ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයනකරුවන්ට ගතික සහ අභියෝගාත්මක ගෝලීය වෙළෙඳපොළක් තුළ සාර්ථක වීමට අවශ්‍ය මෙවලම් සහ සහාය ලබා දීම EDB හි අරමුණයි. ඩොලර් බිලියන 16 ක අපනයන ඉලක්කය අභිලාෂකාමී විය හැකි නමුත්, ඉහළ විභව ක්ෂේත්‍ර කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමෙන් සහ ප්‍රධාන අභියෝගවලට මුහුණ දීමෙන්, ඉදිරි වසරවල දී ආර්ථික වර්ධනයක් ඇති කළ හැකි ඔරොත්තු දෙන අපනයන කර්මාන්තයක් ශ්‍රී ලංකාවට ගොඩනැගිය හැකි බව විජේසිංහ මහතා විශ්වාස කරයි.
