රාජ්‍ය-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්ව (PPP) ආකෘතිය යටතේ කොළඹ ප්‍රධාන දුම්රිය ස්ථාන නවීකරණය කිරීමට පුද්ගලික ආයෝජකයින්ට ආරාධනා කිරීමේ රජයේ නවතම මුලපිරීමත් සමඟ ශ්‍රී ලංකාව එහි යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයේ තීරණාත්මක මොහොතක සිටී(Railway Infrastructure). මෙම තීරණය දුම්රිය යටිතල පහසුකම් වැඩිදියුණු කිරීමේ සැලැස්මක් පමණක් නොව පෞද්ගලික අංශය සමඟ සහයෝගීතාවයෙන් තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයක් ඇති කිරීම සඳහා වූ උපායමාර්ගික පියවරක් නියෝජනය කරයි. ගෝලීය වශයෙන් පෙනෙන පරිදි, මහජන අවශ්‍යතා සහ පුද්ගලික ව්‍යවසායයන්ගේ නව්‍ය විභවයන් අතර පරතරය පියවාලීම සඳහා PPP අත්‍යවශ්‍ය වන අතර මගීන්ට සහ ජාතික ආර්ථිකයට ප්‍රතිලාභ ලබා දෙන නවීන, කාර්යක්ෂම යටිතල පහසුකම් නිර්මාණය කිරීමට අවස්ථාව ලබා දෙයි.
රජයේ සැලැස්ම කොළඹ ප්‍රධාන දුම්රිය ස්ථාන 6ක් ප්‍රතිසංවර්ධනය කර ඒවා සම්පූර්ණයෙන්ම නවීකරණය කරන ලද ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන බවට පත් කරන අතරම විවිධ වාණිජ අවස්ථා හරහා ආදායම වැඩි කර ගැනීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමයි. ශ්‍රී ලංකාව පොදු යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා PPP වෙත යොමු වූ පළමු අවස්ථාව මෙය නොවේ, නමුත් මෙම උත්සාහය රටේ ප්‍රවාහන ජාලයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වන දුම්රිය පද්ධතියට ලැබිය යුතු අත්‍යවශ්‍ය වැඩිදියුණු කිරීම් සහතික කිරීමේ වැදගත් පියවරකි.
යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනයේ PPP වල වැදගත්කම
ගෝලීය වශයෙන්, රාජ්‍ය-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වය, රජය විසින් සපයනු ලබන පාලන සහ ප්‍රතිපත්ති රාමුව සමඟ පුද්ගලික අංශයේ සම්පත් සහ ප්‍රවීණත්වය ඒකාබද්ධ කරමින් යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා විශ්වාසදායක ආකෘතියක් බව ඔප්පු වී ඇත. ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, පුද්ගලික ආයතන සමඟ රජයේ හවුල්කාරිත්වය වේගවත් ව්‍යාපෘති බෙදා හැරීම, නවෝත්පාදන සහ සම්පත් කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කිරීමට හැකි වන අතර, මූල්‍ය බාධාවන් හේතුවෙන් ප්‍රමාද විය හැකිය.
PPP ආකෘතිය යටතේ මෙම දුම්රිය ස්ථාන සංවර්ධනය කිරීමෙන් බොහෝ ප්‍රතිලාභ ලබා ගත හැකිය. මූල්‍යමය දෘෂ්ටිකෝණයකින් බලන කල, යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා වන වියදම් පෞද්ගලික අංශය බෙදා ගන්නා බැවින්, පෞද්ගලික ආයෝජකයින් සමඟ රජයේ හවුල්කාරිත්වය රාජ්‍යය මත මූල්‍ය බර අඩු කරයි. තීරනාත්මක ප්‍රවාහන යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති ලබා දීම සහතික කරන අතරම සෞඛ්‍ය හා අධ්‍යාපනය වැනි අනෙකුත් දැවෙන ප්‍රදේශවලට වැඩි සම්පත් වෙන් කිරීමට මෙය ඉඩ සලසයි.
තවද, පුද්ගලික අංශයේ ව්‍යවසායන්හි බොහෝ විට කැපී පෙනෙන ලක්ෂණ වන කාර්යක්ෂමතාව, වේගය සහ නව්‍ය විසඳුම් PPPs ගෙන එයි. රාජ්‍ය සේවා කළමනාකරණයේ පළපුරුද්ද ඇති රජයන්ට පුද්ගලික සමාගම් විසින් සැපයිය හැකි අති නවීන විසඳුම් ක්‍රියාවට නැංවීමේ හැකියාව හෝ තාක්‍ෂණික දැනුම නොමැති විය හැක. පොදු ව්‍යාපෘති සඳහා පුද්ගලික ආයතන සම්බන්ධ කර ගැනීමෙන්, මහජනතාව සඳහා වැඩිදියුණු කළ සේවාවන් සඳහා මඟ පෙන්වන නව තාක්ෂණයන්, නව්‍ය කළමනාකරණ ශිල්පීය ක්‍රම සහ තිරසාර භාවිතයන් හඳුන්වා දීම බොහෝ විට සිදු වේ.
කොළඹ දුම්රිය ස්ථාන වැඩිදියුණු කිරීම
ශ්‍රී ලංකාවේ, විශේෂයෙන්ම කොළඹ පිහිටි දුම්රිය ස්ථාන නවීකරණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය බොහෝ කලක සිට පවතී. දශක ගණනාවකට පෙර ඉදිකරන ලද මෙම දුම්රිය ස්ථාන, දිනපතා මගීන් දහස් ගණනකට අත්‍යවශ්‍ය මධ්‍යස්ථාන වේ. කෙසේ වෙතත්, ඒවායේ වර්තමාන තත්ත්වය මෙම වෙබ් අඩවි ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන ලෙස සහ වාණිජ මධ්‍යස්ථාන ලෙස පවතින විභවය පිළිබිඹු නොකරයි. PPP ආකෘතිය යටතේ මෙම ස්ථාන ප්‍රතිසංවර්ධනය කිරීමේ ආන්ඩුවේ යෝජනාවෙන් අදහස් කරන්නේ ඒවා ප්‍රවාහන නෝඩ් පමණක් නොව විචිත්‍රවත් වාණිජ අවකාශයන් ද වන “දුම්රිය ස්ථාන” බවට පත් කිරීමයි.
මෙම නවීකරණය කරන ලද දුම්රිය ස්ථාන වැඩිදියුණු කරන ලද මගී අත්දැකීමකට වඩා වැඩි යමක් ලබා දෙනු ඇත. සිල්ලර අලෙවිසැල්, භෝජන විකල්පයන් සහ අනෙකුත් වාණිජ ක්‍රියාකාරකම් ඇතුළත් කිරීම සම්බන්ධ පුද්ගලික ආයෝජකයින්ට සහ රජයට සැලකිය යුතු ආදායමක් උපයා ගත හැකිය. මෙම දුම්රිය ස්ථාන සංවර්ධනය කිරීම අවට ප්‍රදේශවල වාණිජමය විභවයන් ද ඉහළ නංවන අතර දේශීය ආර්ථික වර්ධනයට තවදුරටත් දායක වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ එවැනි හවුල්කාරිත්වයකට එක් සාර්ථක උදාහරණයක් නම් ඇල්ල දුම්රිය ස්ථානය රජය සතු අත්කම් භාණ්ඩ අලෙවිසැලක් වන ලක්සල සමඟ සහයෝගයෙන් සංවර්ධනය කරන ලදී. මෙම ව්‍යාපෘතිය මගින් සරල දුම්රිය ස්ථානයක් දේශීය හා සංචාරකයින් ආකර්ෂණය කර ගනිමින් දියුණු වාණිජ මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත් කළේය. ඇල්ල දුම්රිය ස්ථානය ප්‍රතිසංවර්ධනය කිරීමේ සාර්ථකත්වය පෙන්නුම් කරන්නේ කොළඹ නගරයේ එවැනිම ව්‍යාපෘතිවල විභවය, මගී ප්‍රමාණය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වන අතර වාණිජමය සාර්ථකත්වයේ විභවය ඊටත් වඩා වැඩිය.
මගී අත්දැකීම් සහ ආර්ථික වර්ධනය වැඩි දියුණු කිරීම
මෙම දුම්රිය ස්ථාන නවීකරණය කිරීමෙන් දහස් සංඛ්‍යාත ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ දෛනික ගමනාගමනය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු වනු ඇත. ස්මාර්ට් තාක්ෂණයන්, වඩා හොඳ පහසුකම් සහ විධිමත් මෙහෙයුම් ඒකාබද්ධ කිරීම තදබදය අඩු කරයි, ආරක්ෂාව වැඩි කරයි, සහ සමස්ත සංචාරක අත්දැකීම වැඩි දියුණු කරයි. ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන පමණක් නොව, මෙම දුම්රිය ස්ථාන නාගරික භූ දර්ශනයේ කොටසක් බවට පත්වනු ඇති අතර, එය කොළඹ නගරයක් ලෙස නවීකරණය කිරීමට දායක වේ.
කෙසේ වෙතත්, මෙම PPP මුලපිරීමේ වැදගත්කම හුදෙක් මගී අත්දැකීමෙන් ඔබ්බට විහිදේ. යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය, විශේෂයෙන්ම ප්‍රවාහනය, ආර්ථික වර්ධනයේ ප්‍රධාන ධාවකයකි. ප්‍රවාහන ජාලයන් වැඩිදියුණු කිරීමෙන් රජයට භාණ්ඩ හා මිනිසුන්ගේ පහසු ගමනාගමනයට පහසුකම් සැලසිය හැකි අතර එමඟින් වාණිජ හා කර්මාන්ත ප්‍රවර්ධනයට දායක වේ. මීට අමතරව, මෙම දුම්රිය ස්ථාන වැඩිදියුණු කරන බැවින්, ඉදිකිරීම් අදියරේදී සහ දුම්රිය ස්ථාන ක්‍රියාත්මක වූ පසු රැකියා උත්පාදනය ඉහළ යනු ඇත. ඉදිකිරීම් කම්කරුවන්ගේ සිට සිල්ලර සේවකයින් දක්වා පුළුල් පරාසයක රැකියා උත්පාදනය වනු ඇත, මෙය කලාපයේ රැකියා සහ ආර්ථික ස්ථාවරත්වයට දායක වේ.
එපමණක් නොව, මෙම මුලපිරීම සංචාරක ව්‍යාපාරය නංවාලීමට උපකාරී වේ. කොළඹ ශ්‍රී ලංකාවේ ඉහළම සංචාරක ගමනාන්ත රැසකට පිවිසුම් මාර්ගයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතර නවීන පහසුකම්වලින් සමන්විත දුම්රිය ස්ථාන සංචාරකයින්ට වඩා හොඳ සංචාරක අත්දැකීමක් ලබා දෙනු ඇත. තොරතුරු මධ්‍යස්ථාන සහ සිල්ලර අලෙවිසැල් වැනි සංචාරක සේවා මෙම ස්ථාන වෙත ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් ශ්‍රී ලංකාවට සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ වර්ධනයට දායක වෙමින් ජාත්‍යන්තර අමුත්තන්ගේ ආකර්ෂණය තවත් වැඩි කළ හැකිය.
තවදුරටත් පුද්ගලික ආයෝජන දිරිමත් කිරීම
කොළඹ දුම්රිය ස්ථානවල මෙම PPP වැඩසටහනේ සාර්ථකත්වය රට පුරා පොදු යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා තවදුරටත් පුද්ගලික ආයෝජන සඳහා පූර්වාදර්ශයක් විය හැකිය. පුද්ගලික ආයෝජන සඳහා රජය දක්වන විවෘත භාවය රටේ වර්ධනයට සහභාගී වීමට වැඩි දේශීය හා ජාත්‍යන්තර ආයෝජකයින් දිරිමත් කරමින් සංවර්ධනය සඳහා වඩාත් සහයෝගී ප්‍රවේශයක් වෙත මාරුවීමක් සංඥා කරයි.
මෙම ව්‍යාපෘතිය සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක කිරීම ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය ඉහළ නංවන අතර, ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රවාහනයේ පමණක් නොව බලශක්තිය, සෞඛ්‍ය සේවා සහ තාක්‍ෂණය වැනි අනෙකුත් ක්ෂේත්‍රවල ආයෝජන සඳහා ශක්‍ය ගමනාන්තයක් ලෙස ප්‍රදර්ශනය කරයි. ශක්තිමත් PPP රාමුවක් සංවර්ධනය කිරීම නව යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති රැල්ලකට තුඩු දිය හැකි අතර, ඒ සෑම එකක්ම රටේ දිගුකාලීන ආර්ථික ඉලක්ක සඳහා දායක වේ.
නිගමනය: ශ්‍රී ලංකාවේ PPP වල අනාගතය
PPP ආකෘතිය යටතේ කොළඹ ප්‍රධාන දුම්රිය ස්ථාන නැවත සංවර්ධනය කිරීම ශ්‍රී ලංකාවේ යටිතල පහසුකම් නවීකරණය කිරීමේ වැදගත් ඉදිරි පියවරකි. මෙම මුලපිරීම මගින් PPP වලට ආර්ථික වර්ධනය දිරිමත් කිරීම, රාජ්‍ය සේවා වැඩිදියුණු කිරීම සහ පුද්ගලික ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා ඉටු කළ හැකි තීරණාත්මක කාර්යභාරය ඉස්මතු කරයි. පුද්ගලික අංශයේ සම්පත් සහ විශේෂඥතාව උපයෝගී කරගනිමින් අත්‍යාවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති කාර්යක්ෂමව, නව්‍ය ලෙස සහ තිරසාර ලෙස ලබාදීමට රජයට සහතික විය හැක.
ශ්‍රී ලංකාව ආර්ථික සංවර්ධන මාවතේ දිගටම ගමන් කරන බැවින්, PPP වල වැදගත්කම අධිතක්සේරු කළ නොහැක. ඔවුන් සංවර්ධනය සඳහා සමතුලිත ප්‍රවේශයක් සපයන අතර, එහි ප්‍රතිලාභ රාජ්‍ය සහ පෞද්ගලික යන දෙඅංශයෙන්ම බෙදා ගන්නා අතර අවසානයේ වඩාත් සමෘද්ධිමත් සහ නවීන ශ්‍රී ලංකාවක් කරා ගෙන යයි.
