2024 සැප්තැම්බර් 19 වැනි දින, ශ්‍රී ලංකාව සිය ජාත්‍යන්තර බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ගිවිසුමකට එළඹීමෙන් ආර්ථික ප්‍රකෘතිය කරා යන ගමනේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් අත්කර ගත්තේය. පසුගිය වසර කිහිපය තුළ ජාතියේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා ඇති ප්‍රධාන අභියෝගයන්ගෙන් එකක් වූ රටේ ණයවලින් ඩොලර් බිලියන 17.5 ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම මෙම ගනුදෙනුවට ඇතුළත් වේ. මෙම ගිවිසුම රටේ මූල්‍ය අනාගතය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ස්ථාවරත්වයක් ලබා දෙමින් රටට සැලකිය යුතු ණය සහනයක් ලබා දෙමින් තීරණාත්මක ඉදිරි පියවරක් සනිටුහන් කරයි.
ගිවිසුමේ ප්‍රධාන විශේෂතා
ගිවිසුමේ හරය ශ්‍රී ලංකාවේ හිඟ බැඳුම්කරවල නාමික අගය 40.3% කින් අඩු කරනු ලබන ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ සැලැස්මක් ඇතුළත් වේ. මෙම ණය කප්පාදුව සමස්ත ණය බර අඩුකරමින් ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයට සැලකිය යුතු සහනයක් ලබා දෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. සරලව කිවහොත්, මෙයින් අදහස් කරන්නේ ශ්‍රී ලංකාව එහි බැඳුම්කර හිමියන්ට ගෙවිය යුතු මුළු මුදල අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයකින් කපා හරිනු ඇති අතර එමඟින් රටේ ණය වඩාත් ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට සහ එහි ආර්ථිකය නැවත ගොඩනැගීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට ඉඩ සලසයි.
පසුගිය වසර කිහිපය තුළ දැඩි ආර්ථික අභියෝග සමඟ පොරබදමින් සිටින ශ්‍රී ලංකාවට මෙම සහනය විශේෂයෙන් තීරණාත්මක ය. බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ගිවිසුම පැමිණෙන්නේ ගෝලීය ආර්ථික අස්ථාවරත්වය සහ දේශීය මූල්‍ය අවභාවිතය හේතුවෙන් උග්‍ර වූ දිගුකාලීන ආර්ථික පසුබෑමකින් පසු ශ්‍රී ලංකාව සිය මූල්‍ය ස්ථාවර කර ගැනීමට අපේක්ෂා කරන අවස්ථාවක ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා ප්‍රතිලාභ
ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගනුදෙනුවේ මූලික ප්‍රතිලාභය වන්නේ ඉතිරි ණය සඳහා අඩු පොලී ගෙවීම් ඇතුළුව ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත ණය ගෙවීම්වල අඩුවීමයි. මෙම අඩු කළ මූල්‍ය බර සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය සහ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය වැනි අත්‍යවශ්‍ය සේවාවන් සඳහා වැඩි සම්පත් වෙන් කිරීමට රජයට ඉඩ සලසයි. තවද, ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම රටේ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය ශක්තිමත් කරන අතර අනාගත ආර්ථික අභියෝග කළමනාකරණය කිරීම පහසු කරයි.
මෙම ගිවිසුමේ එක් ප්‍රධාන ප්‍රතිඵලයක් වන්නේ ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය ඉහළ නැංවීමයි. ජාත්‍යන්තර බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ගනුදෙනුවක් තහවුරු කර ගැනීමෙන්, ශ්‍රී ලංකාව සිය ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීමට අවශ්‍ය පියවර ගැනීමට කැපවී සිටින බව ගෝලීය මූල්‍ය වෙළෙඳපොළ වෙත සංඥා කරයි. මෙම වැඩිදියුණු කළ විශ්වාසය රටේ ආර්ථික ප්‍රකෘතිය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන නව ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගත හැකිය.
ශ්‍රී ලංකාවේ අනාගතය සඳහා ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ වැදගත්කම
ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටවලට ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, ණය සහ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අතර අනුපාතය තිරසාර නොවන තත්ත්වයට පත්ව ඇත. ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමකින් තොරව, ශ්‍රී ලංකාව දැඩි මූල්‍ය අර්බුදයකට මුහුණ දෙනු ඇති අතර, එය ණය ගෙවීම පැහැර හැරීමට තුඩු දෙනු ඇති අතර, රටේ ණය ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලට සහ අනාගතයේදී ණය ගැනීමට ඇති හැකියාවට තවදුරටත් හානි සිදුවනු ඇත.
බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ඇතිකරගත් ගිවිසුම දිගුකාලීන ආර්ථික ස්ථාවරත්වය ළඟා කර ගැනීමේ ශ්‍රී ලංකාවේ පුළුල් ඉලක්ක සමඟ ද සමපාත වේ. ණය බර අඩු කිරීමෙන්, සංචාරක ව්‍යාපාරය, අපනයන සහ කාර්මික සංවර්ධනය වැනි ආර්ථික වර්ධනයට බලපාන ප්‍රධාන අංශ කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ හැකිය. රජයේ සැලැස්ම වන්නේ අඩු කළ ණය ගෙවීම් වලින් ලැබෙන ඉතුරුම් යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා ආයෝජනය කිරීම, ආර්ථික වර්ධනය උත්තේජනය කිරීම සහ නව රැකියා උත්පාදනය කිරීම සඳහා යොදා ගැනීමයි.
මූල්‍ය ප්‍රතිසාධනය සඳහා පියවරක්
ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගිවිසුම ශ්‍රී ලංකාව මත ක්ෂණික මූල්‍ය පීඩනය අඩු කිරීම පමණක් නොවේ; එය තිරසාර මූල්‍ය අනාගතයක් සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ තීරණාත්මක පියවරක් ද වේ. පුළුල් ආර්ථික ප්‍රතිසාධන සැලැස්මක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා රට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) ඇතුළු ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතන සමඟ සමීපව කටයුතු කරයි.
මෙම සැලැස්ම හරහා රජය ආර්ථික ස්ථාවරත්වය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම, සෘජු විදේශ ආයෝජන (FDI) ආකර්ෂණය කර ගැනීම සහ අයවැය හිඟය අඩු කිරීම අරමුණු කරයි. ජාත්‍යන්තර බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ඇති කර ගත් ගිවිසුම මෙම උපාය මාර්ගයේ ප්‍රධාන අංගයක් වන්නේ, අධික ණය ආපසු ගෙවීමේ අබලන් බරකින් තොරව අවශ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය හුස්ම ගැනීමේ කාමරය එමඟින් රටට සපයන බැවිනි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතනවල කාර්යභාරය
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සහ අනෙකුත් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතන ශ්‍රී ලංකාවට සිය නය අර්බුදය මඟහරවා ගැනීමට උපකාර කිරීමේදී ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කර ඇත. ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගනුදෙනුවේ කොන්දේසි සාකච්ඡා කිරීම සහ රට ගෝලීය මූල්‍ය ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල වන බව සහතික කිරීම සඳහා IMF හි මැදිහත්වීම තීරනාත්මක වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල අතර සහයෝගීතාවය ජාත්‍යන්තර ණයහිමියන් සමඟ විශ්වාසය ගොඩනැගීමට ඉවහල් වී ඇත. ජාත්‍යන්තර ණය දෙන්නන්ගෙන් තවදුරටත් මූල්‍ය ආධාර සඳහා මග පාදනු ලබන ණය සහන පැකේජය සුරක්ෂිත කිරීමේදී මෙම විශ්වාසය ඉතා වැදගත් වේ.
ඉදිරියේ ඇති අභියෝග
ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගිවිසුම ධනාත්මක පියවරක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රකෘතිමත් වීමේ මාවතේ අභියෝග පවතී. විශේෂයෙන්ම බදු එකතු කිරීම, රජයේ වියදම් සහ රාජ්‍ය අංශයේ කාර්යක්ෂමතාව වැනි ක්ෂේත්‍රවල ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීම රට අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය.
මීට අමතරව, ශ්‍රී ලංකාව ඓතිහාසිකව රටේ ආර්ථික ප්‍රගතියට බාධා කර ඇති දූෂණය සහ පාලනය සම්බන්ධ ගැටලුවලට විසඳුම් සෙවීමට අවශ්‍ය වේ. ආයතන ශක්තිමත් කිරීම සහ විනිවිදභාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ගනුදෙනුවේ ප්‍රතිලාභ සම්පූර්ණයෙන්ම සාක්ෂාත් කර ගැනීම සහතික කිරීම සඳහා ප්‍රධාන වේ.
නිගමනය
ඩොලර් බිලියන 17.5 ක ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ශ්‍රී ලංකාව ඇතිකරගත් එකඟතාව රටේ ආර්ථිකයේ තීරණාත්මක සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි. 40.3% ක ණය සහන මගින් අත්‍යවශ්‍ය මූල්‍ය ස්ථාවරත්වයක් ලබා දෙන අතර ආර්ථිකය යළි ගොඩනැගීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට රජයට ඉඩ සලසයි.
ණය බර අඩු කර ගැනීමෙන්, ශ්‍රී ලංකාවට අත්‍යවශ්‍ය සේවා සඳහා වැඩි සම්පත් වෙන් කිරීමටත්, ආර්ථික වර්ධනය උත්තේජනය කිරීමටත්, පුරවැසියන්ගේ සමස්ත ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමටත් හැකි වේ. අභියෝග ඉතිරිව තිබියදීත්, මෙම ගිවිසුම ශ්‍රී ලංකාව සඳහා වඩාත් තිරසාර මූල්‍ය අනාගතයක් සඳහා වැදගත් පියවරක් වන අතර, දිගුකාලීන ආර්ථික ප්‍රකෘතිමත් වීමේ මාවතක රට ස්ථානගත කරයි.
