ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් භූ දර්ශනය සඳහා සැලකිය යුතු වර්ධනයක් ලෙස, Starlink Lanka (Private) Limited වෙත ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව (TRCSL) විසින් විදුලි සංදේශ සේවා සැපයුම් බලපත්‍රයක් ලබා දී ඇත. 1991 අංක 25 දරන ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ පනතේ 17B වගන්තිය යටතේ නිකුත් කරන ලද මෙම බලපත්‍රය (සංශෝධිත පරිදි) 2024 අගෝස්තු 12 දින සිට බලාත්මක වන අතර එමඟින් Starlink හට රට පුරා චන්ද්‍රිකා බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් සේවා සැපයීමට හැකි වේ.
දියුණු චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණය උපයෝගී කර ගනිමින් ශ්‍රී ලංකාවේ අධිවේගී අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීමේ ප්‍රධාන පියවරක් ලෙස මෙම පියවර සැලකේ. ජනාධිපති මාධ්‍ය අංශය (PMD) පවසන පරිදි, බලපත්‍ර නිකුත් කිරීම ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ එලොන් මස්ක් අතර ඉන්දුනීසියාවේ පැවති සාකච්ඡාවකින් පසුව සිදු වී ඇත. මෙම හමුවේදී, ජාතියේ ඩිජිටල් සම්බන්ධතාව වැඩිදියුණු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් Musk’s Starlink ජාලය ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන ඒමේ ක්‍රියාවලිය වේගවත් කිරීම පිළිබඳව දෙදෙනා සාකච්ඡා කර ඇත.
Starlink හි සැටලයිට් තාක්ෂණය හඳුන්වාදීම, ශ්‍රී ලංකාවේ දුරස්ථ සහ අඩු පහසුකම් සහිත ප්‍රදේශවල අන්තර්ජාල සේවාවල විප්ලවීය වෙනසක් සිදු කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම මුලපිරීම ඩිජිටල් යටිතල පහසුකම් පුළුල් කිරීම සහ සියලුම පුරවැසියන්ට විශ්වාසනීය සහ අධිවේගී අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය සහතික කිරීම පිළිබඳ රජයේ පුළුල් දැක්ම සමඟ සමපාත වේ.
Starlink සිය සේවාවන් ශ්‍රී ලංකාව තුළ දියත් කිරීමට සූදානම් වන විට, මෙම සංවර්ධනය ඩිජිටල් පරිවර්තනය සඳහා මුලපුරමින් සිටින ගමනේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි. මෙමගින් ආර්ථික වර්ධනය සහ ගෝලීය සම්බන්ධතාව ඉහළ නැංවිය හැකිය.
ඉලෝන් මස්ක්ගේ ස්ටාර්ලින්ක්(Starlink) ශ්‍රී ලාංකීය පාරිභෝගිකයින් සඳහා වැදගත් වන්නේ ඇයි?
ස්ටාර්ලින්ක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීම පාරිභෝගිකයින්ට, විශේෂයෙන්ම සාම්ප්‍රදායික අන්තර්ජාල යටිතල පහසුකම් වෙත ළඟා වීමට අපහසු වූ ප්‍රදේශවලට පරිවර්තනීය ප්‍රතිලාභ ගෙන දීමට සූදානමින් සිටී. Starlink හි චන්ද්‍රිකා පදනම් වූ බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් සේවාව රට පුරා සිටින පරිශීලකයින් සඳහා ඩිජිටල් අත්දැකීම සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු කළ හැකිවීමෙන් ප්‍රධාන වාසි කිහිපයක් ලබා දෙයි.
ඩිජිටල් බෙදීම සමනය කිරීම
ශ්‍රී ලංකාවේ ඩිජිටල් භූ දර්ශනයේ ඇති වඩාත්ම දැවෙන අභියෝගයක් වන්නේ අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය, විශේෂයෙන්ම ග්‍රාමීය සහ දුරස්ථ ප්‍රදේශවලට අසමාන ලෙස බෙදා හැරීමයි. සාම්ප්‍රදායික බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් සේවා සඳහා බොහෝ විට ප්‍රවේශ විය නොහැකි අඩු ප්‍රදේශවල යෙදවීම සඳහා මිල අධික සහ ප්‍රයෝගිකව අභියෝගාත්මක විය හැකි ෆයිබර් ඔප්ටික් කේබල් වැනි පුළුල් යටිතල පහසුකම් අවශ්‍ය වේ. බොහෝ දුරස්ථ ප්‍රජාවන්ට පවා අධිවේගී අන්තර්ජාලයට ප්‍රවේශ විය හැකි බව සහතික කරමින්, අන්තර්ජාල ආවරණය සැපයීම සඳහා පහත් පෘථිවි කක්ෂ (LEO) චන්ද්‍රිකා සමූහයක් භාවිතා කිරීමෙන් Starlink මෙම සීමාවන් මග හරියි. මෙම හැකියාව ඩිජිටල් බෙදීම සමනය කිරීම සහ අඩු පහසුකම් සහිත ප්‍රදේශවලට අධ්‍යාපනික, ආර්ථික සහ සමාජීය අවස්ථා ගෙන ඒම සඳහා ඉතා වැදගත් වේ.
වැඩි දියුණු කළ අන්තර්ජාල වේගය සහ විශ්වසනීයත්වය
බොහෝ ශ්‍රී ලාංකික පාරිභෝගිකයින්ට, මන්දගාමී සහ විශ්වාස කළ නොහැකි අන්තර්ජාල සම්බන්ධතා අඛණ්ඩ ගැටලුවක් වී ඇති අතර, වීඩියෝ ප්‍රවාහයේ සිට සබැඳි අධ්‍යාපනය සහ දුරස්ථ වැඩ දක්වා සෑම දෙයකටම බලපායි. Starlink හි චන්ද්‍රිකා ජාලය සැලසුම් කර ඇත්තේ අඩු ප්‍රමාදයක් සහිත අධිවේගී අන්තර්ජාලයක් ලබා දීම සඳහා වන අතර එය වේගවත් සහ ස්ථාවර සම්බන්ධතාවයක් අවශ්‍ය ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ඉතා හොද විකල්පයකි. අන්තර්ජාලයේ ගුණාත්මක භාවයේ මෙම වැඩිදියුණු කිරීම දෛනික ජීවිතයට පුළුල් බලපෑමක් ඇති කළ හැකි අතර, සුමට සන්නිවේදනය, වේගවත් බාගත කිරීම් සහ වලාකුළු මත පදනම් වූ සේවාවන් සඳහා වඩා හොඳ ප්‍රවේශයක් ලබා ගත හැකිය.
ව්‍යාපාර සහ ව්‍යවසායකයින් සවිබල ගැන්වීම
විශ්වාසනීය අධිවේගී අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය ව්‍යාපාර සහ ව්‍යවසායකයින් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ, විශේෂයෙන් ඩිජිටල් වේදිකාවන් විසින් ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කරන ගෝලීයකරණය වූ ආර්ථිකයක. Starlink හි ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීම මගින් ගෝලීය පරිමාණයෙන් තරඟ කිරීමට අවශ්‍ය මෙවලම් ලබා දීමෙන් කුඩා හා මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ව්‍යවසායන් (SMEs) සවිබල ගැන්විය හැකිය. එය බාධාවකින් තොරව ඊ-වාණිජ්‍යය ගනුදෙනු සක්‍රීය කිරීම, ඩිජිටල් අලෙවිකරණ ප්‍රයත්නයන්ට සහාය වීම හෝ ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාවයට පහසුකම් සැලසීට උපකාරී වේ, වැඩිදියුණු කළ අන්තර්ජාල සම්බන්ධතාව විවිධ අංශ හරහා නවෝත්පාදන සහ වර්ධනයන් සදහා උපයෝගී වේ.
අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා සහාය වීම
නූතන ලෝකයේ අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවාව වැඩි වැඩියෙන් ඩිජිටල් තාක්ෂණය මත රඳා පවතී. විද්‍යුත් ඉගෙනුම් වේදිකා, ටෙලි වෛද්‍ය විද්‍යාව සහ ඩිජිටල් සෞඛ්‍ය වාර්තා සියල්ලටම ඵලදායී ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමට ශක්තිමත් අන්තර්ජාල සම්බන්ධතා අවශ්‍ය වේ. Starlink හි සැටලයිට් බ්‍රෝඩ්බෑන්ඩ් මෙම අත්‍යවශ්‍ය සේවාවන්ට සහාය විය හැකි අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ සෑම ප්‍රදේශයකම සිසුන්ට සහ රෝගීන්ට වඩාත් නාගරීකරණය වූ ප්‍රදේශවල සිටින අයට සමාන සම්පත් සහ අවස්ථා සඳහා ප්‍රවේශය ඇති බව සහතික කරයි. මෙය භූගෝලීය පිහිටීම නොසලකා අධ්‍යාපනයට සහ සෞඛ්‍යයට සාධාරණ ප්‍රවේශයක් ලබා දෙමින් ඩිජිටල් බෙදීම සමනය කිරීමට උපකාරී වේ.
ආපදා ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව
අනෙකුත් බොහෝ රටවල් මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව ද ගංවතුර සහ සුළි කුණාටු වැනි ස්වභාවික විපත්වලට ගොදුරු විය හැකි අතර එමඟින් සම්ප්‍රදායික සන්නිවේදන ජාල කඩාකප්පල් කළ හැකිය. Starlink හි චන්ද්‍රිකා මත පදනම් වූ යටිතල ව්‍යුහය එවැනි ආපදාවලට ගොදුරු වීමේ අවදානම අඩු වන අතර, හදිසි අවස්ථා වලදී සම්බන්ධතාවය පවත්වා ගත හැකි ඔරොත්තු දෙන විකල්පයක් ඉදිරිපත් කරයි. මෙම ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ආපදා ප්‍රතිචාර ප්‍රයත්නයන් සඳහා විශේෂයෙන් වැදගත් වන අතර, තත්‍ය කාලීන සන්නිවේදනය සහ සම්බන්ධීකරණය සක්‍රීය කරන අතර එමඟින් ජීවිත බේරා ගැනීමට සහ ප්‍රකෘතිමත් වීමට සහාය වේ.
