සංචාරක ව්‍යාපාරය (Tourism in Sri Lanka) සැමවිටම ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වන අතර, ජාතියේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් සපයයි. එමගින් මිලියන සංඛ්‍යාත පුරවැසියන්ට ජීවනෝපාය සැපයෙයි.
විශේෂයෙන් 2019 පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය සහ ඉන් පසුව ඇති වූ ගෝලීය COVID-19 වසංගතය හේතුවෙන් මෙම අංශය පසුගිය වසර කිහිපය තුළ පෙර නොවූ විරූ අභියෝගවලට මුහුණ දුන්නේය. 2022 වන විට ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රකෘතිමත් වීමේ මාවතක ගමන් කරමින් සිටි අතර පශ්චාත් 2022 යුගයේ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ නැගීම කැපී පෙනේ. සංචාරක ව්‍යාපාරය පුනර්ජීවනය කිරීමෙහිලා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටුකර ඇති රට ආර්ථික ස්ථාවරත්වයක් අත්කර ගැනීම මෙම පුනර්ජීවනයට බෙහෙවින් හේතු විය හැක.
මේ සදහා මූලික වූ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය
සමෘද්ධිමත් සංචාරක කර්මාන්තයක් සඳහා ආර්ථික ස්ථාවරත්වය වැදගත් වෙයි. ශ්‍රී ලංකාව සඳහා, මෙම ස්ථාවරත්වය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ප්‍රධාන සාධක කිහිපයක් ඇතුළත් විය:
1.රජයේ මුල පිරීම් සහ ප්‍රතිපත්ති: ආර්ථිකය ස්ථාවර කිරීමට සහ සංචාරක ව්‍යාපාරය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට ශ්‍රී ලංකා රජය ප්‍රතිපත්ති රාශියක් ක්‍රියාත්මක කළේය. ව්‍යාපාරවලට ආධාර කිරීම සඳහා මූල්‍ය පියවර, යටිතල පහසුකම් සඳහා ආයෝජන සහ සංචාරකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා අලෙවිකරණ ව්‍යාපාර මේවාට ඇතුළත් විය. එක් කැපී පෙනෙන මුලපිරීමක් වූයේ ආරක්ෂිත සහ ආකර්ශනීය ගමනාන්තයක් ලෙස රටේ ප්‍රතිරූපය යළි ගොඩනැගීමේ අරමුණින් “නැවත අරඹන්න ශ්‍රී ලංකා සංචාරක” ව්‍යාපාරයයි.
2.වැඩිදියුණු කළ යටිතල පහසුකම්: විශේෂයෙන්ම ප්‍රවාහන අංශයේ යටිතල පහසුකම් සඳහා සැලකිය යුතු ආයෝජන සඳහා ආර්ථික ස්ථාවරත්වය ඉඩ ලබා දී තිබේ. අධිවේගී මාර්ග සංවර්ධනය, බණ්ඩාරනායක ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ පුළුල් කිරීම සහ පොදු ප්‍රවාහනය වැඩිදියුණු කිරීම සංචාරකයින්ට රට තුළ ගමන් කිරීමට පහසු විය. වැඩිදියුණු කළ යටිතල පහසුකම් සංචාරක ගමනාගමනයට පහසුකම් සැලසුවා පමණක් නොව සමස්ත සංචාරක අත්දැකීම වැඩිදියුණු කළේය.
3.සංචාරක අංශය සඳහා මූල්‍ය ආධාර: ආර්ථිකයට සංචාරක ව්‍යාපාරයේ වැදගත්කම හඳුනා ගනිමින් රජය එම අංශය තුළ ව්‍යාපාර සඳහා මූල්‍ය ආධාර ලබා දීමට මැදිහත් විය. මෙයට අඩු පොලී ණය, බදු සහන සහ සහනාධාර ඇතුළත් වූයේ ව්‍යාපාරවලට වසංගතය තුළ සිදු වූ පාඩුවලින් ගොඩ ඒමට උපකාර කිරීම සඳහා ය. සංචාරක ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ ව්‍යාපාර අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වීමට සහ වර්ධනය වීමට හැකි බව සහතික කිරීම සඳහා එවැනි මූල්‍ය ආධාර ඉතා වැදගත් විය.
සංචාරක කර්මාන්තයේ බලපෑම
ආර්ථික ස්ථාවරත්වයට නැවත පැමිණීම සංචාරක ක්ෂේත්‍රයට ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කළේය. මෙහි ප්‍රධාන ප්‍රතිඵල කිහිපයකි:
1.සංචාරක පැමිණීමේ වැඩිවීම (Tourism in Sri Lanka): ගෝලීය සංචාර සීමා ලිහිල් වීම සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික තත්ත්වය වැඩිදියුණු වීමත් සමඟ සංචාරක පැමිණීම්වල කැපී පෙනෙන වර්ධනයක් ඇති විය. ශ්‍රී ලංකා සංචාරක සංවර්ධන අධිකාරියට (SLTDA) අනුව, ඉන්දියාව, චීනය සහ යුරෝපය වැනි සාම්ප්‍රදායික වෙළඳපලවලින් පැමිණෙන අමුත්තන්ගේ සැලකිය යුතු වර්ධනයක් රට තුළ දක්නට ලැබිණි. සංචාරක ගමනාන්තයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාව තුළ ඇති වී තිබෙන විශ්වාසය පිළිබඳ පැහැදිලි දර්ශකයක් වූයේ සංචාරකයන්ගේ පැමිණීමයි.
2.දේශීය ව්‍යාපාර වර්ධනයට ලක් වීම: සංචාරක ව්‍යාපාරයේ පුනර්ජීවනය ආර්ථිකයේ විවිධ ක්ෂේත්‍ර තුල වර්ධනයක් ඇති කළේය. දේශීය ව්‍යාපාර, විශේෂයෙන් ආගන්තුක සත්කාර, ආහාර සහ සිල්ලර කර්මාන්තවල ඇති ඉල්ලුමේ වැඩිවීමක් අත්විඳින ලදී. කුඩා හා මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ව්‍යවසායකයින් (SMEs) සංචාරකයින් සඳහා පහසුකම් සපයන, ආගන්තුකාගාර, ආපනශාලා සහ සංචාරක ක්‍රියාකරුවන්, ඔවුන්ගේ ආදායමේ සැලකිය යුතු වැඩි වීමක් දක්නට ලැබුණි.
3.රැකියා උත්පාදනය: සංචාරක ක්ෂේත්‍රය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන සේවා යෝජකයෙකු වන අතර, මිලියන ගණනකට රැකියා සපයයි. 2022 න් පසු සංචාරක ව්‍යාපාරයේ පුනර්ජීවනය රැකියා අවස්ථා රාශියක් ඇති කිරීමට හේතු වූ අතර විරැකියා අනුපාතය අඩු කිරීමට උපකාරී විය. විකල්ප රැකියා අවස්ථා සීමිත වූ සංචාරක (Tourism in Sri Lanka) ව්‍යාපාරය මත දැඩි ලෙස යැපෙන කලාප සඳහා මෙය විශේෂයෙන් ප්‍රයෝජනවත් විය.
4.සංස්කෘතික හුවමාරුව සහ සංරක්ෂණය: සංචාරක පැමිණීම් වැඩිවීම ද විශාල සංස්කෘතික හුවමාරුවක් ඇති කළේය. ශ්‍රී ලංකාවේ පොහොසත් උරුමය, සංස්කෘතිය සහ ස්වභාව සෞන්දර්යය අත්විඳීමට ලොව පුරා නරඹන්නන් පැමිණියහ. මෙමගින් සංස්කෘතික අවබෝධය ප්‍රවර්ධනය කිරීම පමණක් නොව, ඓතිහාසික ස්ථාන සහ සංස්කෘතික භාවිතයන් සංරක්ෂණය කිරීම සඳහා ද අරමුදල් සපයා ඇත.
අභියෝග සහ අනාගත අපේක්ෂාවන් (Tourism in Sri Lanka)
2022 න් පසු සංචාරක ව්‍යාපාරයේ වර්ධනය පොරොන්දු වූවත්, තිරසාර වර්ධනයක් සහතික කිරීම සඳහා ආමන්ත්‍රණය කළ යුතු අභියෝග තවමත් පවතී:
1.පාරිසරික සැලකිල්ල: සංචාරකයන්ගේ පැමිණීම පරිසරය මත පීඩනයක් ඇති කළ හැකි අතර, දූෂණය සහ වාසස්ථාන විනාශය වැනි ගැටළු වලට මග පාදයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ස්වභාවික සම්පත් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා තිරසාර සංචාරක භාවිතයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම ශ්‍රී ලංකාවට අත්‍යවශ්‍ය වේ.
2.දේශපාලන ස්ථාවරත්වය: ආර්ථික ස්ථාවරත්වය දේශපාලන ස්ථාවරත්වයට සමීපව බැඳී ඇත. විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීම සහ සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ අඛණ්ඩ වර්ධනය සහතික කිරීම සඳහා ස්ථාවර දේශපාලන පරිසරයක් පවත්වා ගැනීම රජයට ඉතා වැදගත් වේ.
3.සංචාරක නිෂ්පාදන විවිධාංගීකරණය: එහි තරඟකාරීත්වය පවත්වා ගැනීම සඳහා, ශ්‍රී ලංකාව එහි සංචාරක පිරිනැමීම් විවිධාංගීකරණය කළ යුතුය. මෙයට පුළුල් පරාසයක නරඹන්නන් ආකර්ෂණය කර ගත හැකි පරිසර සංචාරක, ත්‍රාසජනක සංචාරක, සහ සුවතා සංචාරක ව්‍යාපාරය වැනි නිකේතන වෙළඳපොළවල් සංවර්ධනය කිරීම ඇතුළත් වේ.
