රටේ ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන ධාවකයක් වන ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය 2024 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ඉපැයීම්වල සැලකිය යුතු අඩුවීමක් අත්විඳින ලදී(Sri Lanka tourism earnings). වසරින් වසර (YoY) 19% ක වර්ධනයක් තිබියදීත්, ඩොලර් මිලියන 181 ක ආදායම ජුනි මාසයෙන් පසු අඩුම අගය ලෙස සටහන් විය. මෙය පසුගිය අගෝස්තු මාසයට වඩා 20% ක අඩුවීමකි. මෑත මාසවල කර්මාන්තයට බලපා ඇති වීසා සැකසීමේ අර්බුදයක් හේතුවෙන් සංචාරක පැමිණීම්වල මන්දගාමිත්වය ඉපැයීම්වල පහත වැටීමට බොහෝ දුරට හේතු විය හැක.
වීසා අර්බුදයෙහි බලපෑම
වීසා සැකසීමේ ක්‍රමයේ ඇති වූ සංකූලතා හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ක්ෂේත්‍රය මෑත මාසවලදී අභියෝගවලට මුහුණ දුන්නේය. වීසා ක්‍රමය බාහිරින් ලබා ගැනීම සංචාරක පැමිණීම් සංඛ්‍යාවට සැලකිය යුතු ලෙස බලපෑ හැකි අමුත්තන් අතර ප්‍රමාදයන් සහ ව්‍යාකූලත්වයට හේතු විය. මෙම පැමිණීමේ පසුබෑම රටේ සංචාරක ආදායමට සෘජුවම බලපා ඇත.
කෙසේ වෙතත්, 2024 සැප්තැම්බර් 26 වන දින රජය සංචාරක පාර්ශවකරුවන්ට සහනයක් ගෙන දෙමින් ඉලෙක්ට්‍රොනික සංචාරක අවසර (ETA) පද්ධතිය නැවත ස්ථාපිත කරන ලදී. මෙම ධනාත්මක වෙනසත් සමඟ, කර්මාන්තයේ ප්‍රවීණයන් නව ශුභවාදී අදහස් ප්‍රකාශ කර ඇති අතර, සරල කරන ලද වීසා ක්‍රියාවලිය ඉදිරි මාසවලදී වැඩි සංචාරකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට සහ වර්ධනයට හේතු වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වේ.
2024 සංචාරක ඉපැයීම් ප්‍රකෘතියක් පෙන්නුම් කරයි
සැප්තැම්බරයේ පසුබෑම් තිබියදීත්, 2024 පළමු මාස නවය පෙර වසරට සාපේක්ෂව සැලකිය යුතු දියුණුවක් පෙන්නුම් කළේය. එම කාලපරිච්ඡේදය සඳහා සංචාරක ආදායම ඩොලර් බිලියන 2.34 ක් වූ අතර එය 2023 වසරේ එම කාලයට සාපේක්ෂව 61.2% ක වැඩිවීමක් නියෝජනය කරයි. මෙය දැනටමත් 2023 මුළුල්ලේම උපයා ඇති ඩොලර් බිලියන 2.06 ට වඩා වැඩි ය.
කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකා සංචාරක කර්මාන්තයේ ස්වර්ණමය කාල පරිච්ඡේදයක් ලෙස සැලකෙන 2018 වසර හා සසඳන විට, කර්මාන්තයට තවමත් ආවරණය කිරීමට යම් ඉඩක් තිබේ. 2018 වසරේ පළමු කාර්තු තුන තුළ සංචාරක ඉපැයීම් ඩොලර් බිලියන 3.25 ක් වූ අතර, එය වර්තමාන 2024 අගයට සාපේක්ෂව 28% කින් අඩුය.
2024 පෙබරවාරි
සංචාරක ක්ෂේත්‍රය 2024 දී විශේෂයෙන් ශක්තිමත් මාසයක් දුටුවේය. පෙබරවාරි මාසයේදී ශ්‍රී ලංකාව සංචාරක ආදායමෙන් ඩොලර් මිලියන 375.7ක් උපයා ඇති අතර එය 2020 සිට ඉහළම මාසික ඉපැයීම් සනිටුහන් කරයි. වීසා අර්බුදය වැනි බාහිර අභියෝග තිබියදීත් කර්මාන්තය තවමත් ශක්තිමත්ව පවතින බව මෙයින් පෙන්නුම් කරයි.
අභිලාෂකාමී 2024 ඉලක්ක: ඒවා සපුරාගත හැකිද?
2024 සඳහා, ශ්‍රී ලංකාව මිලියන 2.3ක් නරඹන්නන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සහ සංචාරක ආදායමෙන් ඩොලර් බිලියන 4 ඉක්මවීමේ අභිලාෂකාමී ඉලක්කයක් තබා ඇත. කෙසේ වෙතත්, වසරට මාස තුනක් පමණක් ඉතිරිව තිබියදී, අංශයට තවමත් අමතර අමුත්තන් 815,192ක් ආකර්ශනය කර ගැනීමටත් එහි ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා ඩොලර් බිලියන 1.65 කට වඩා වැඩි මුදලක් උපයා ගැනීමටත් අවශ්‍ය වේ.
මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා සංචාරක කර්මාන්තය සිය උත්සාහයන් සැලකිය යුතු ලෙස වේගවත් කිරීම අවශ්‍ය වේ. ඉලෙක්ට්‍රොනික සංචාරක අවසරය නැවත ක්‍රියාත්මක වීම සහ එළඹෙන ශීත ඍතු සංචාරක සමය සමඟින්, කර්මාන්තයට නැවත ප්‍රබෝධමත් වී වසර ශක්තිමත්ව අවසන් කළ හැකි බවට බලාපොරොත්තුවක් ඇත.
සංචාරක ව්‍යාපාරයේ ආර්ථික වැදගත්කම
සංචාරක ව්‍යාපාරය ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයේ තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරන අතර එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 10% කට පමණ දායක වේ. යෙදවුම් සඳහා පිටතට ගලායාම අවම බැවින් ශුද්ධ විදේශ විනිමය ඉපැයීමක් ලෙස ක්‍රියා කරන කර්මාන්ත කිහිපයෙන් එකකි. සංචාරක ව්‍යාපාරයේ වර්ධනය ඉතා අවශ්‍ය විදේශ මුදල් ගෙන ඒම පමණක් නොව රැකියා උත්පාදනය කිරීමට සහ දේශීය ව්‍යාපාරවලට සහාය වීමට ද උපකාරී වේ.
අනාගත වර්ධනය සඳහා විභවය
ඉදිරි දෙස බලන විට, 2030 වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ක්ෂේත්‍රය ඩොලර් බිලියන 10 දක්වා වර්ධනය වීමට හැකියාව ඇති බව ක්ෂේත්‍ර ප්‍රවීණයන් විශ්වාස කරයි. මෙය ජාත්‍යන්තර අමුත්තන් ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා උපාය මාර්ගික සැලසුම්, යටිතල පහසුකම් සඳහා ආයෝජන සහ ඵලදායී අලෙවිකරණ ව්‍යාපාර අවශ්‍ය වන ඉලක්කයකි.
දිවයිනේ ප්‍රමුඛතම සංචාරක සංගම් දෙකක් වන ශ්‍රී ලංකා හෝටල් සංගමය (THASL) සහ ශ්‍රී ලංකා අභ්‍යන්තර සංචාරක ක්‍රියාකරුවන්ගේ සංගමය (SLAITO) මෑතකදී තේරී පත් වූ නව සභාපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතාගෙන් මැදිහත් වන ලෙස ඉල්ලා ඇත. විශේෂයෙන්ම ශීත සමය එළඹෙන විට ශ්‍රී ලංකාව ඉහළම සංචාරක ගමනාන්තයක් ලෙස දැනුවත් කිරීම සඳහා ගෝලීය ප්‍රවර්ධන ව්‍යාපාරයක් කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඔවුහු බල කරති.
ඉදිරි මාවත: අවස්ථා සහ අභියෝග
වීසා අර්බුදය සැලකිය යුතු අභියෝගයක් එල්ල කළ අතර, ETA පද්ධතිය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ ඉක්මන් ප්‍රකෘතියක් සඳහා බලාපොරොත්තුවක් ලබා දෙයි. සාමාන්‍යයෙන් පැමිණීමේ වැඩිවීමක් දක්නට ලැබෙන ශීත ඍතු සංචාරක සමය ශීඝ්‍රයෙන් ළඟා වෙමින් පවතින අතර, ඉදිරි මාසවලදී කර්මාන්තයේ සාර්ථකත්වය බොහෝ දුරට රඳා පවතින්නේ ශ්‍රී ලංකාව ප්‍රමුඛ ගමනාන්තයක් ලෙස ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා රජය සහ පෞද්ගලික අංශය කෙතරම් ඵලදායි ලෙස ක්‍රියා කරයිද යන්න මතය.
සාරාංශයක් ලෙස, 2024 සැප්තැම්බර් මාසයේ සංචාරක ඉපැයීම් අඩුවීමක් දක්නට ලැබුණද, වර්ෂය සඳහා අංශයේ සමස්ත කාර්ය සාධනය ධනාත්මකව පවතී. පළමු මාස නවය පෙර වසරට වඩා ශක්තිමත් ප්‍රබෝධයක් පෙන්නුම් කර ඇති අතර, නිවැරදි උපාය මාර්ග සමඟින්, ශ්‍රී ලංකාවට 2024 සහ ඉන් ඔබ්බට එහි අභිලාෂකාමී ඉලක්ක කරා ළඟා වීමේ හැකියාව ඇත.
